Jak motywować nastolatków do nauki? 5 wskazówek!

Okres dojrzewania to przełomowy czas w życiu każdego młodego człowieka. Bardzo często następuje wtedy zmiana dotychczasowych priorytetów – dorośli przestają być autorytetem, liczy się tylko zdanie rówieśników, a obowiązki szkolne schodzą na drugi plan, ponieważ istnieje długa lista zajęć, które są uznawane za atrakcyjniejsze.

Jak się zachować, gdy dojrzewające dziecko przyjmuje buntowniczą postawę i nie chce się uczyć? Co powinni robić rodzice i nauczyciele, żeby skłonić młodzież do pogłębiania wiedzy na różne tematy? Podpowiadamy, jak zmotywować nastolatka do nauki – sprawdź nasze propozycje i zastosuj je w praktyce!

Porada numer 1 – zrozumienie potrzeb i zainteresowań nastolatków

Pierwszym krokiem, jaki należy wykonać, jest szczera rozmowa z nastolatkiem o jego pasjach, aspiracjach, czy trudnościach edukacyjnych. Ta dyskusja ma uświadomić, że pogłębianie wiedzy w konkretnych dziedzinach może być środkiem do spełnienia marzeń, czy uzupełnienia luk kompetencyjnych. Warto być otwartym na pomysły i propozycje młodego człowieka, zamiast narzucać własne, często zbyt wygórowane oczekiwania. Tym samym pokaże się dorastającemu dziecku, że jego zdanie też ma znaczenie, a wypracowanie kompromisu w jakimś temacie jest możliwe, tylko obie strony muszą wykazać się gotowością do rzeczowego przedstawienia swoich argumentów. 

Porada numer 2 – wyznaczanie realistycznych celów edukacyjnych

Rozważając, jak zmotywować nastolatka do nauki, nie można też zapominać o stawianiu nacisku na mądre formułowanie celów. Najlepiej wykorzystać do tego metodę SMART, wskazującą, że ustalane zamierzenia powinny być: skonkretyzowane, mierzalne, osiągalne, realne oraz określone w czasie. Takie nastawienie sprawi, że osiąganie celów będzie wieloetapowym procesem, nad którym dorastające dziecko ma kontrolę.

Porada numer 3 – rozwijanie umiejętności zarządzania czasem

Warto również pokazać młodemu człowiekowi, że czas jest zasobem, którym powinno się świadomie zarządzać, wystarczy tylko wypracować odpowiednie nawyki, co zaprocentuje nie tylko teraz, ale i w dorosłym życiu. Przejawem tego niech będzie przedstawienie korzyści, jakie wynikają ze stworzenia harmonogramu, w którym uda się zachować równowagę, znajdując czas na naukę, odpoczynek oraz hobby. W tym celu przyda się tradycyjny kalendarz albo aplikacja do planowania.

Liczy się także umiejętność priorytetyzacji zadań, a więc trafnego określania, co jest pilne, a co można odłożyć na później. Ważne jest, aby stworzony plan był elastyczny i dawał przestrzeń do podejmowania spontanicznych aktywności, dzięki czemu zminimalizuje się chaos i zapobiegnie uczuciu przytłoczenia nadmiarem obowiązków. Istotne znaczenie ma także konieczność unikania rozpraszaczy, takich jak telefon, czy media społecznościowe, które odciągają uwagę nastolatka od nauki.

Porada numer 4 – docenianie wartości pozytywnego wzmocnienia

Jak jeszcze można motywować nastolatków do nauki? Świetnym sposobem jest także zastosowanie wzmocnienia pozytywnego, zamiast negatywnego. Docenianie pożądanych zachowań zwiększa bowiem prawdopodobieństwo ich powtórzenia w przyszłości. Należy chwalić dziecko za wysiłek włożony w realizację danego zadania, a nie tylko za konkretne osiągnięcia.

Drobne nagrody, takie jak wspólne wyjście do kina, dodatkowy czas na ulubioną grę, czy spotkanie ze znajomymi, mogą jeszcze bardziej zachęcić do systematycznej pracy. Lepiej też unikać krytyki, która zwykle podcina skrzydła i przynosi skutek odwrotny do zamierzonego. Zamiast tego korzystniejsze jest wspieranie i dostrzeganie postępów (nawet, jeśli są niewielkie) oraz omawianie ich w pozytywnym tonie.

Porada numer 5 – zachęcanie do testowania różnych metod uczenia się

Ostatnia z naszych propozycji polega na pokazaniu nastolatkowi, że proces uczenia się może przyjmować różną postać. Wybór konkretnej metody przyswajania zagadnień z danej dziedziny to kwestia indywidualna, uzależniona na przykład od osobistych preferencji, upodobań, możliwości, czy talentu.

Niektóre osoby są wzrokowcami, dlatego lubią tworzyć mapy myśli albo zapisywać notatki na kolorowych, samoprzylepnych karteczkach. Z kolei inni wolą uczyć się przez praktykę, rozwiązując zadania, biorąc udział w projektach grupowych oraz uczestnicząc w interaktywnych warsztatach.

Dobrym pomysłem jest także mobilizowanie do korzystania z nowoczesnych technologii, takich jak quizy online, filmy instruktażowe, czy gry edukacyjne, które łączą naukę z zabawą. Już samo eksperymentowanie z dostępnymi metodami dydaktycznymi może okazać się ciekawym doświadczeniem.

Motywacja nastolatków do nauki – podsumowanie

Jedno jest pewne – zmotywowany nastolatek to szczęśliwy nastolatek. Dlaczego? Taki stan daje młodzieży długotrwałe poczucie sensu i celu, co jest kluczowe dla ich emocjonalnego dobrostanu. Kiedy młody człowiek widzi, że czyni postępy, chętniej angażuje się w nowe aktywności, czym wspiera swój rozwój osobisty, jednocześnie rośnie jego pewność siebie oraz wiara we własne możliwości. To z kolei prowadzi do większej satysfakcji z życia i ułatwia utrzymanie pozytywnego nastawienia, nawet wtedy, gdy pojawiają się różne trudności.

Rodzice i nauczyciele powinni mądrze motywować nastolatków do nauki, nie popełniając przy tym podstawowych błędów, takich jak: nadmierne kontrolowanie, krytykowanie, porównywanie z innymi, koncentrowanie się wyłącznie na porażkach albo straszenie karą, czy wizją otrzymania złej oceny ze sprawdzianu lub odpowiedzi ustnej.

SEKCJA FAQ

Jak postępować z nastolatkiem, który nie chce się uczyć?

W tym przypadku punktem wyjścia musi być podjęcie próby przyjęcia perspektywy dorastającego dziecka. Ponadto liczy się nagradzanie wysiłku, a nie tylko osiąganych efektów oraz wspieranie w odkrywaniu własnych pasji i mocnych stron.

Dlaczego dziecko nie ma motywacji do nauki?

Brak motywacji do nauki u nastolatka może mieć różnorodne podłoże. Przykładowe przyczyny to: niska samoocena, obawa przed porażką, zbyt wysokie oczekiwania ze strony najbliższego otoczenia, czy problemy w środowisku szkolnym. Często dziecko po prostu nie widzi związku między nauką a indywidualnymi zainteresowaniami albo swoją wizją przyszłości.

Jak przełamać niechęć do nauki?

Niechęć do nauki jest zjawiskiem, które może być przeszkodą na drodze ku osiąganiu przez ucznia edukacyjnych sukcesów. Należy więc walczyć z tym problemem, między innymi poprzez pokazywanie młodym ludziom, że poszerzanie wiedzy jest konieczne na każdym etapie życia, ponieważ umożliwia realizację marzeń.

Co zrobić, gdy nastolatek nie chce chodzić do szkoły?

W takiej sytuacji podstawę powinna stanowić spokojna rozmowa z nastolatkiem na temat przyczyn takiego zachowania. Warto również skontaktować się z wychowawcą ucznia albo psychologiem pracującym w danej placówce oświatowej. Zebrane w ten sposób informacje pomogą opracować plan działania, który ma sprawić, że młody człowiek będzie dobrze czuł się w szkole.